အထက္ပါစကားကို ဆိုခဲ့ေသာ အဲလဘတ္အိုင္းစတိုင္း (၁၈၇၉-၁၉၅၅) သည္ ကမၻာေက်ာ္ သိပၸံပညာရွင္ႀကီးတဦး ျဖစ္သည္။ အိုင္းစတိုင္းသည္ ၁၉၂၁-ခုႏွစ္တြင္ ရူပေဗဒဆိုင္ရာ ႏိုဗယ္ဆုကို ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံရသည္။
သူသည္ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ၊ ျမဴးနစ္ျမိဳ႔၌ ေမြးဖြားေသာ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးတဦး ျဖစ္သည္။ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံတြင္ ဟစ္တလာ၏ နာဇီ၀ါဒ လႊမ္းမိုးလာေသာအခါ ဂ်ာမနီႏို္င္ငံ၌ မေနႏိုင္ေတာ့ဘဲ ၁၉၄၁-ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ခံယူျပီး အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၌ပင္ ေဇာက္ခ်ေနထိုင္၍ သိပၸံပညာ တိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
၁၉၀၅-ခုႏွစ္က အိုင္းစတိုင္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ေသာ ရူပေဗဒသေဘာတရားမ်ားကို မွီး၍ အႏုျမဴဗံုးလုပ္၍ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ဂ်ာမန္တို႔ေကာင္းစြာ သိရွိသြားၾကသည္။ ဂ်ာမန္တို႔ လက္ဦးသြားပါက မေတြး၀ံ႔စရာ
ျဖစ္မည့္အတြက္ အႏုျမဴဗံုးသုေတသန လုပ္ငန္းကို အေမရိကန္တို႔ အေဆာတလ်င္လုပ္ရန္ အေမရိကန္သမၼတ ရူစဘတ္ထံ အိုင္းစတိုင္းက စာေရးတင္ျပရန္ ဟန္ေဂရီသိပၸံပညာရွင္ႏွစ္ဦးက ေတာင္းပန္ၾကသည္။
သို႔ျဖင့္ အိုင္းစတိုင္းက သေဘာတူကာ ရူစဘတ္ထံ အေမရိကန္၌ အႏုျမဴလုပ္ငန္း စတင္လုပ္ကိုင္ရန္ စာေရးလိုက္သည္။ သို႔ျဖင့္ အေမရိကန္၌ အႏုျမဴဗံုးကို လ်င္ျမန္စြာ ေအာင္ျမင္စြာ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ အႏုျမဴဗံုးေၾကာင့္ ဒုတိယကမၻာစစ္ေခၚ လူသတ္ပြဲႀကီး ဆံုးခန္းတိုင္ ေရာက္သြားခဲ့ေသာ္လည္း လူေပါင္းမ်ားစြာ ေသေက်ပ်က္စီးခဲ့ရသျဖင့္ အိုင္းစတိုင္းသည္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ခဲ့ရေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အႏုျမဴလက္နက္ ဆန္႔က်င္ေရးႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အိုင္းစတိုင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္မွာ ၁၉၅၅-ခုႏွစ္ ဧျပီလ ၁၈-ရက္ေန႔ သူကြယ္လြန္သည့္အခ်ိန္အထိ ျဖစ္သည္။
အိုင္းစတိုင္းအား ျဗိတိသွ် အေတြးအေခၚပညာရွင္ ဘာတရန္ရပ္ဆဲလ္-က ႏွစ္ ၅၀-အတြင္း အထူးခႊန္ဆံုးပုဂၢိဳလ္ ဟူ၍ ခ်ီးက်ဴးေျပာဆိုခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္စာေရးဆရာႀကီး ဘားနတ္ေရွာက အိုင္းစတိုင္းသည္ စၾကာ၀ဠာတည္ေဆာက္သူျဖစ္သျဖင့္ သူႏွင့္ယွဥ္ရန္ တေယာက္မွ်မရွိ-ဟု ခ်ီးက်ဴးေျပာဆိုခဲ့သည္။
အကိုး။ ။ (၁) Buddhism in the eyes of intellectuals.
(၂) ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း (အတြဲ-၁၅)
မင္းေစာထက္
(ျမန္မဂၤလာ ၂၀၀၉-ခု ႏို၀င္ဘာလ)
