αားαႈိးαΏαိဳααွိ ααα္းေαာα္းαα
ား αိα္းα
α္α်ားαို α€αိုαျαα္ေαြαααα္ (αာα္αံု – αိုα္α‘ဲααီ / α§αာααီ)
αα
ေα αα္αα္αα္ααွိαα့္ α‘αα္းαဲαြα္ αဲααီးαဲααီး αံုα
ံျαα့္ α‘αံα်ိဳးα
ံု ေα‘ာ္αα
္αာ αိα္းα
α္α်ားျαα့္ αα
ားေααα့္ α‘αြα္α
ံု ေαာα္်ားα်ားαုိ ေαြαααα္။ αုိေααာαြα္ α‘αα္ αα ႏွα
္ေα်ာ္αွ α
၍ α‘αα္ αα ေα်ာ္α‘αိ α‘αα္α‘αြα္ α
ုံαိုα α‘αα္းαုံးျαα့္ αွိေααα္။ αိα္းαို α
ိα္αα္αα
ားႏွα့္
α‘ႏိုα္αေαးαိုαာ α
ိα္ေαာα္ေααံု ααΏαီး αံေαး αα္αα္းα်α္αြα္ αα္αိုα္ေααူαိုαα္ ααိααား၊ ααΎαα့္α‘ား ေαာα္ေα‘ာα္ αိα္းα αြဲေαာα္αႈα‘ား ျαα္းαα္αံုααα္။
αိα္းαု ေျαာαုိα္αα့္α‘αါ αာαα္α‘ားျαα့္ αူးျαားαႈ ααွိ။ αိုαေαာ္αα္း αိα္းαို ေαာα္းαα
ားαာαြα္ α‘αံုးျαဳ ေααΎααα္αွာ αူးျαားαα္။ αုိ ေαာα္းαα
ား αိα္းαိုα္α်ား αားαႈိးαΏαိဳααြα္ αွိေα၏။
“α်ေαာ္αိုα αားαႈိးαွာαေαာ့ αီαို αိα္းα်ိဳး αα
ားေααာ ေα်ာα္းαားေαးα α‘α
α‘αα္α‘αြα္α‘α
ံုαါαဲ။ αီαΏαိဳα α‘ေαααေαာ့ ααα္းαိုα ေαααါαα္။ α‘αα္းαံုး α်α္αေαာα္αေα α
ေαာ့ααါαα္။ αိုα္ႏိုα္αေαာα္ ေαာ့ αာေαါ့” αု αားαႈိးαΏαိဳααြα္ αံုးαီးေαာα္းαα့္ αိုေα်ာ္α
ိုးα ေျαာαα္။ αိα္းαိုαα့္ α‘αာαα္ α
αα
ားαိαွ်α္ ျαα္ ααα်α္ေα‘ာα္ α
ြဲαα္ααို၊ ေαာα္းαα
ားαိα္းα αူαို αိုαΏαီး α
ြဲαα္း ေα
ေαΎαာα္း၊ αံုးαီး ေαာα္းααွ် ααα့္ေαြα‘ားαုံး αုα္αΏαီး ααါααံ α‘αα္αα္α α
ုေαာα္းαားαα့္ ေαြαα္ αα်α္ ေα‘ာα္ ျαα
္αေαΎαာα္း αိုေα်ာ္α
ုိးα αွα္းျααα္။
“αီααα္းα α‘αα္းα
ြဲαα္။ αိα္း αα်ိဳးαိုαေαာα္ ေျαာαိုα ααα္။ αိုα္ ေαာ့αΏαီးαα္ ျαα္ ααα်α္ေα‘ာα္ αါαဲ။ αီαိα္းေαΎαာα့္ ααα်α္αဲ့ αူေαြေαာα္ αွိαါαα္” αု ၎α αα္ေျαာαα္။
αံαα္ α αာαီαွ α α αာαီα‘αိαု αိုα္αြα့္α်ိα္ αα္αွα္αား ေαာ္αα္း α‘αုိαါ ααα္း ေαာα္းαα
ား αိα္းαို αိုးαα္းေαါα္ αα
ားαΎααα္ α်ားαα္း αွိαα္αု αိααα္။
αိα္း αα
ားαွ်α္ α်α္ေαြ αေαာα္αွ α
αα
ားα αျαα့္ αူα်ိဳးေαါα္းα
ံု၊ α‘αႊာေαါα္းα
ုံ αါαα္ αα
ားႏိုα္αα့္ ေαာα္း αα
ားαα်ိဳး ျαα
္αα္။ ေα်ာα္းαားαα္α်ားα α‘α
αာαα
ား ေααΎααα္αို ျαα္ေαြαααα္။ αားαႈိးαΏαိဳα၏ေααာ α‘ႏွံα ααα္း αုိαα္αို αΎαားေαααျαα့္ ααα္းαို ေαာα္းαα
ားαု ααα္αွα္αΎαေαာ့ေα။
ααα္းαိα္းႏွα့္ αα္αα္αΏαီး αူαα္ – αားαႈိးαိုα ေျαးαြဲေααα့္ αားααား α
ိုα္းαွေα်ာ္α “αီαα
ားαα္းα αားαႈိးαွာေαာ၊ αူαα္αွာαါ α‘ေαာ့α်ားαဲ့ αိα္းေαာα္းαα
ားေαါ့။ αီα‘αိုα္း αΎαα့္αα္ေαာ့ αိα္းαဲ၊ ααိααာαဲα αုα္ေααဲ့ ေαာα္းαα
ား αါαဲ။ α‘αုαိုαα္ α‘ဲαီαို αိα္းαိုα္ေαြαို ေαααα္αြα့္αားαα္၊ αΏαီးေαာ့ αα္αα္းေαြေαာα္ αာေαာ့αα္” αု ေျαာαα္။
αိα္းα
αα
ားαွ်α္ α
α
α်α္း α‘ျαα္ေαြ ααားေαာ္αα္း α‘ααား αα်α္α
ိα္ျαα့္ αα
ားαα္း ေαာα္αုံးαြα္ ႏိုα္ααွ် ျαα္αႈံးαြားေαΎαာα္း၊ αႈံးαြားαα့္ αိုα္αံαို ျαα္αα်α္α
ိα္ျαα့္ αα္αα
ားαာα αိုαိုαႈံးαΏαီး α‘αႈံးαံααာ αα္αာ αααွ်၊ αွာααွ်ေαြαို αိα္းαိုα္αြα္αာ αုα္αဲ့αေαΎαာα္း၊ ေαာα္းαα
ားαိα္းေαΎαာα့္ α‘α်ိα္αα္းαုα္၊ ေαြαα္းαုα္ ျαα
္αေαΎαာα္း α
ိုα္းαွေα်ာ္α αိုαα္။
ααုαို ေႏြေα်ာα္းαိα္αα္ α်ားαြα္ αိαα်ားα αိαိαားααီးα်ား ေျααΏαိα္α်α္ αΏαီးေαာ αိုαα့္ αေαာျαα့္ αိα္းαိုα္ αြားαါα ααားျαα
္αဲ αိုα္αံေαး αႊα္αΎαေαΎαာα္း၊ ေαာα္းαα
ားαိα္း αိုαα္αို ααိαွိျαα္းေαΎαာα့္ ေα
αႊα္αΎαျαα္း ျαα
္ေαΎαာα္း ေαααံα်ားα ေျαာαα္။
“ေα်ာα္း αိα္αα္αိုα္းαိုαုိ αေαးေαြα αိα္းေαာ့αα္αΎααα္။ αါေααα့္ αာαိα္းေαြ ေαာ့ေααΎαααဲ αိုαာေαာ့ αိαေαြα ααိαΎααူး။ ေααူαဲ αြα္αေαာ့αα္ αΏαီးေαာαိုαΏαီး αိα္းαိုးαို αေαα αံုးေαာα္ေαာ့ ေαးαုိα္ αါαα္” αု αားαႈိးαΏαိဳα α‘αွα္ αα αα္αြα္αြα္ ေααုိα္αα့္ αိαα္αα₯ီးα ေျαာαα္။
αိαိαားααီး αိα္းαα
ားαα့္α‘αါ ααါαွ် αိုα္ααΎαα့္αူးေαΎαာα္း၊ αα္αα့္αိα္း αα
ားေα αΎααα္αို ααိေαΎαာα္း၊ αိα္းျαα့္ ေαာα္းαα
ား αုα္ႏိုα္αα္αို αΎαားαူးေαာ္αα္း αျαα္αူးေαΎαာα္း၊ αားαႈိးαΏαိဳαေαααွိ αေαး α‘α်ားα
ုαα္ ေα်ာα္းαိα္αα္αိုα္း αိα္းαိုα္αို ေαာα္ေααα္αွာ α‘αα္း ααုα္ေαာ့ေαΎαာα္း၊ αိုαေαာ္ αိα္းျαα့္ ေαာα္းαα
ား αုα္ေααါα αုိα္αြα့္αြα့္ αေαးαα့္ေαΎαာα္း၊ αားαႈိးαΏαိဳαေαααွိ ေα်ာα္းαားα်ား α်α္α
ီးေα
ႏိုα္αα့္ αိα္းေαာα္းαα
ား αိုα္αို αိα္αα့္ေαΎαာα္း ၎α αα္ေျαာαα္။
ေαာα္းαα
ား αိα္းαုိα္α်ားαα္ αα္αြα္αုိα္းαြα္ αွိαΏαီး αိုα္αိုα္း αူျαα့္ေααα္။ αα္αိုα္αာα αိα္း ေαာα္းαα
ား αုα္ေααα္αို αိαွိေαာ္αα္း αိα္αα္ျαα္း ααွိေαΎαာα္း၊ αဲα‘αာαွိα်ား αα္αြα္αူααီး α်ားααα္း αိαိႏွα့္ ေαးαြα့္ေα αΎαေαΎαာα္း၊ αα္း αိα္းαိုα္αိုα္းαြα္ αိုα္αာαα္ αα္αားျαα္း ααွိαဲ α‘ျαα္αα္αြα္ “PS2 αိα္း αα
ားႏိုα္αα္” αိုαα့္ α
ာαားαိုαာ ေαးαားαα္αို ေαြαααα္။
αားαႈိးαΏαိဳααြα္ αူα်ိဳးေαါα္းα
ံု ေααိုα္αွ်α္ αွိαΏαီး ααၠαိုα္αα္း αြα့္αားαα့္ αΏαိဳαျαα
္ေαΎαာα္း၊ αိုαα‘ျαα္ α
ီးαြားေαး α‘α်α္α‘α်ာ α်αα့္αΏαိဳα ျαα
္ေαျαα္းေαΎαာα့္ ေαာα္းαα
ား αိα္းαုိα္α်ားαို αα္αိုα္αာαွ αားαီးαα့္ေαΎαာα္း၊ αူα‘α်ားαို αွα့္α
ားေααα့္ ေαာα္းαα
ားαိα္းေαΎαာα့္ ααα်α္αြားαူα်ား၊ ေαာα္းαα
ား αႈံး၊ ေαြေαΎαး αုံးα αျαα့္ α‘ိα္ေαာα္α်α္ αူα်ားαα္း α်ားα
ြာαွိေαΎαာα္း αားαႈိးေαααံα်ားα αုိαα္။
“αီ ααိααာ αိα္းေαာα္းαα
ား ααα္းαို α်ေαာ္αိုα ေαααံ ααα္းေαာα္ေαြα ေαးαါαα္။ αါေααα့္ αα္αုိα္αာα α‘ေαးαူαα္ ααေαာα္ေαာ့ αိα္αြားαα္။ αΏαီးαα္ ျαα္αြα့္αာαဲ။ αုα္αα္းα αုα္αα္းαဲ αာαွαα္း α‘ေαး ααူαဲ့α‘ျαα္ αိုα္ေαြ αိုαို α်ားα်ား αာαα္” αု αားαႈိးαွ ααα္းေαာα္ αြα္ေαာ္α₯ီးα ေျαာαα္။
αα္း ေαာα္းαα
ား αိα္းαိုα္ ေαာ္ေαာ္α်ားα်ားαα္ ααုα္ျαα္αွ αာαα့္ αိα္းα
α္α်ားαို α‘αံုးျαဳαာ α
ီးαြားျαα
္ αုα္α
ားαα့္ αိုα္α်ား ျαα
္ေαΎαာα္း၊ αိုα္αိုα္αွα္α်ားαα္ αα္αြα္αူααီး ေαααုိα္αာ αဲα်ားႏွα့္ αူးေαါα္းαာ αုα္αိုα္ ေααΎααျαα့္ αိုα္αိα္ αားျαα
္ αα္αုိα္းျαα္း ααွိαဲ αႏွα
္αα္ αႏွα
္ αိα္းα
α္α်ား၊ αိα္းαိုα္α်ား αိုးαိုးαာαα္αို ေαြααေαΎαာα္း αြα္ေαာ္α₯ီးα αွα္းျααα္။
αားαႈိးေαααြα္ ေαာα္းαα
ား αိα္းαုိα္ααီး αα ေα်ာ္αွိαΏαီး αိုα္ေαးαွာ α
α αα္းα်α္αα္α αွိေαΎαာα္း၊ α်α္ေαြ αေαာα္ျαα့္ ေαာ့ႏိုα္αျαα့္ αူαα္းα
ားα
ံု αာေαာα္αα
ားαΎααα့္ ေαာα္းαα
ား αိα္းα်ား ျαα
္ေαΎαာα္း၊ αုိα္αြα့္ αူα်ားαα္ ααုα္ αူα်ိဳးα်ား ျαα
္ေαΎαာα္း ၎α ေျαာαα္။
ေαာα္းαα
ား αုα္ျαα္းαα္ α‘αα္αဲα αူးαα
္္ေαးαဲ့αိုα αူαို α
ြဲαα္းαΏαီး α‘α်α့္ α
ာαိαၱ α်α္α
ီးေα
ေαΎαာα္း α‘αံုးαြα္ αာααα္αႈα်ား α်ားျαားαာေα
ႏိုα္ေαΎαာα္း၊ ေαာα္းαα
ားေαΎαာα့္ α‘ိα္αြα္း α‘αΎαα္းαα္ျαα္း၊ αေαးα်ားα‘ား ႏွိα္α
α္ျαα္း၊ αိαားα
ုαα္α်ားαို ေαြေαΎαး α‘αα္α‘αဲ ျαα
္ေα
αာ αူαႈ α‘αိုα္α‘αα္း α‘αြα္ ေαးαြα္ αိုးα်ိဳးα်ားαα္ ေαာα္းαα
ားαိုα္း α်ားαွ ααα့္ ျαα
္ေαααာႏိုα္ေαΎαာα္း၊ ျαα္αာႏိုα္αံ၏ αα္αဲ α₯αေαα‘α ေαာα္းαα
ား αုα္αူαα္ ေαာα္αα္ α α αွ α ႏွα
္ α‘αိ α်αံαႏုိα္ေαာ္αα္း αဲႏွα့္ α‘ုα္α်ဳα္ေαး α‘ာαာαိုα္ α‘αာαိွα်ားα‘ား ေαာα္းαα
ား αိုα္α်ားα αာα္αိုးαΏαီး αုα္αိုα္ေααΎαေαΎαာα္း၊ αα္းေαΎαာα့္ αာαα္α‘ေျαα
ိုα္ Transparency International α αααα αုႏွα
္αြα္ αုα္ျαα္αဲ့αα့္ α‘α
ီαα္αံα
ာαြα္ ျαα္αာႏုိα္αံαα္ ααာα»α ααိα α‘α်α့္α်α္ ျαα
ားαႈ α‘α်ားαံုး ႏိုα္αံαု αα္αွα္αံαားααΏαီး ျαα္αာျαα္αြα္ ေαာα္းαα
ား ျαဳαုα္ျαα္းαို ေααာαေαြး αုံααာα္α‘α်ိဳးα်ိဳးႏွα့္ ေαြαႏိုα္ေαΎαာα္း αိုαားαα္။
αုααααၢαံုး၏ IRIN (Integrated Regional Information Networks) α‘αြဲαα αုα္ျαα္αα့္ α‘α
ီαα္αံα
ာαြα္ ေαာα္းαα
ားေႂαြး ေαးေα်αာαွာ ျαα္αာ αေαးαα္α်ား αါαα္ေαေαΎαာα္း၊ αိαα်ားα ေαာα္းαα
ားα‘ေႂαြးαို ျαα္αα္αα္ α‘αြα္ ၎αိုααေαးα်ားα‘ား ေα်ာα္းαုα္αα
္αာ α‘αုα္αုα္αုိα္းေα့αွိေαΎαာα္း ေαာ္ျααားαα္။
α§αာααီ